توضیحات
کتاب «عقاید یک دلقک» نوشتهی «هاینریش بل» با ترجمهی «آیدا زنگ زرین» به چاپ رسیده است. این کتاب را می توان یکی از رمانهای تاثیرگذار قرن بیستم دانست که در میان آثار هانریش بل به دلیل مضمون عاشقانه، نام جذاب و فضای نوستالژیک و عاطفیاش، شهرت بیشتری پیدا کرده است.
هاینریش بل نویسندهای آلمانی است که موفق به کسب نوبل شده است. مضمون بیشتر نوشتههای او جنگ و پیامدهای آن بر زندگی و اوضاع انسانهاست. «عقاید یک دلقک» داستان دلقکی به نام «شنیر» است که از وقتی همسرش او را ترک کرده، دچار افسردگی شده است. او برای فراموشی دردهایش به نوشیدن مشروب روی میآورد. بعد از فضاحتی که در یکی از نمایشهایش به وجود میآید، به ناچار به محل زندگی اش بازمی گردد. ازآنجاکه در مضیقه ی مالی است، دفترچه تلفنش را باز میکند و با آشنایان تماس می گیرد. در این میان بارها به گذشته می رود و خاطراتش را مرور میکند …. .
معرفی رمان عقاید یک دلقک
کتاب عقاید یک دلقک را میتوان یکی از ماندگارترین آثار داستانی در تاریخ ادبیات آلمان به شمار آورد. هاینریش بل در این اثر کوشیدهاست ریاکاریها و تلخیهای دنیا را از پس صورتک یک دلقک مطرح کند. اگرچه این کتاب در گروه داستانهای عشقی طبقهبندی میشود اما مضامین انتقادی و اعتقادی زیادی را طرح می کند.
هانس شنیر انسانی با طرز فکری خاص، از یک خانواده متمول است که خانواده را به خاطر تفاوت در نوع نگرش به زندگی و مذهب ترک کرده و دلقک سیرک شده است.
دلقک به نظر خود از بیماریهای زیادی از جمله افسردگی، سردرد و نداشتن ارتباطات متنوع رنج میبرد. او تنها قادر است خود را در کنار ماری تصورکند و نه هیچ زن دیگری. ماری دختری کاتولیک است که باوجود احساس گناه، شش سال بدون ازدواج با هانس زندگی کردهاست زیرا دلقک اعتقادی به ازدواج روی کاغذ نداشت و همچنین نمیخواست مجبور باشد فرزندانش را کاتولیک بار بیاورد.
روزی ماری با یک یادداشت، دلقک را برای همیشه ترک میکند تا با فردی کاتولیک ازدواج کند و خود را از عذاب وجدان و احساس گناه نجات دهد. این اتفاق ضربهی بسیار شدیدی به دلقک میزند، در حال اجرا آسیب میبیند و با مشکلات مالی فراوانی روبرو میشود. کمکم اختلالات روانی و مالیخولیایی در شخصیت هانس پدیدار میشود و داستان با واگوییهای دلقک مستأصل ادامه پیدا میکند…
هاینریش بل شرایط اجتماعی آلمان تحت سلطهی هیتلر و پس از دوران جنگ را به تصویر میکشد و از بسیاری از باورهای سیاسی و مذهبی، مسائل مربوط به ازدواج و اختلافات کاتولیکها و پروتستانها انتقاد میکند و تأثیر روانی جنگ بر خانوادهها و بهطور کلی جامعه آلمان را به نمایش میگذارد. گفتنی است فیلم «سنتوری» داریوش مهرجویی، برداشت آزادی از این رمان است:
…پنج سال بود که مادرم را ندیده بودم و او حالا باید بیشتر از شصت سال داشته باشد. لحظهای باور کردم که او میتواند مرا به خط تلفن هنریتا وصل کند. همیشه میگفت که شاید خط خصوصی به بهشت داشته باشد. این حرف را با لحن مرموزی میگفت. همان لحنی که این روزها همه در مورد وصلبودن و رانت حرف میزنند، وصلبودن به بالا، وصل بودن به دانشگاه، وصل بودن به تلویزیون، یا وصلبودن به وزارت کشور.
بخشی از رمان عقاید یک دلقک را با هم میخوانیم
دلقکی که الکل را درمان دردش قرار دهد، سقوطش از بالای شیروانی به مراتب خیلی سریعتر از یک شیروانیساز مست اتفاق میافتد. وقتی با حالت مستی وارد صحنه میشوم، در هنگام اجرای نمایش خطاهای زیادی مرتکب میشوم، چون دیگر آن دقتی را که لازم است داشته باشم را ندارم و همین سبب میشود که دچار دامی پردردسر شوم. یعنی به رفتاری که روی صحنه به نمایش در میآورم میخندم، که این خود بسیار نگران کننده و ترسناک است. ولی تا موقعی که هوشیار هستم، هول و استرس قبل از روی صحنه رفتن تا زمان اجرای نمایش زیاد میشود (اکثراً باید با زور و هل روی صحنه بروم) و آن چیزی که برخی منتقدان نامش را «شادی حیاتی پنهانی در تپش قلب» نهادهاند برای من چیزی جزء یک سرمای مأیوس کننده نبود که به سبب آن تبدیل به یک عروسک خیمه شببازی میشدم و ترسناکتر از آن زمانی بود که نخ این عروسک پاره میشد و من باید فقط به خودم متکی میشدم.
احساس میکنم کسانی همچون راهبان که در هنگام مراقبه به عنوان یک تارک دنیا عمیق میشوند هم به چنین حالتی رسیدهاند و به عنوان یک تجربه آن را پشت سر گذاشتهاند.
ماری همیشه با ادبیات صوفی آشنایی داشت و من خوب به یاد دارم که کلمههایی مثل «تهی» و «هیچ» را بسیار تکرار میکرد.
از سه هفته قبل بیشتر موقعها هوشیار نبودم و با نوعی اعتمادبهنفس دروغین و ساختگی روی صحنه حاضر میشدم. نتیجه این کارم خیلی زودتر از یک دانشآموز تنبل و سهلانگار خیالباف که منتظر کارنامهاش است، برایم آشکار شد. شش ماه مدت زیادی برای خیالبافی است.
الآن سه هفته میشود که دیگر گل و گلدانی در اتاقم وجود ندارد. در اواسط ماه دوم در اتاق بدون حمام سر میکردم و در شروع ماه سوم بهجای کنیاک برایم مشروبات ارزانقیمت سفارش میدادند. نمایشی در کار نبود و در عوض پشت درهای بسته بر علیه من تشکیل جلسه میدادند. صحنههای عجیب و غریبی که نور بسیار کمی هم داشت را برای اجرای برنامههایم انتخاب میکردند.
جملات برگزیده کتاب عقاید یک دلقک، بهترین دیالوگ های رمان
مخاطب در طول داستان با جملات جذابی مواجه می شود که دوست دارد آن را گوشه دفترش بنویسد و آن را بارها و بارها بخواند. این جملات شیره داستان را به مخاطب می خوراند.
– تنها یک درمان موقتی وجود دارد و آن الکل است. و یک درمان قطعی و همیشگی می تواند وجود داشته باشد و آن ماری است. ماری مرا ترک کرده است و دیگر برنمی گردد. حالا هم دلقکی که به می خوارگی بیفتد زودتر از یک شیروانی ساز مست سقوط می کند.
– یک هنرمند مثل زنی است که کاری جز عشق ورزیدن نمی داند و گول هر نره خر کوچه گرد را می خورد! زن ها و هنرمندان بیشتر از هر موجود دیگری به آسیب می بینند!
– وقتی می خواهم به تنهایی برای خودم چیزی در آشپزخانه بپزم. احساس از دست رفتگی می کنم. دستهایم از فرط تنهایی سست می شود و احتیاج به باز کردن در قوطی کنسرو و یا شکستن تخم مرغ در تابه مرا به مالیخولیای عمیقی می کشد. من نمی توانم عزب باشم.
– یک زن قادر است خیلی چیزها را با دستهایش بیان کند یا اینکه با آن ها تظاهر به انجام کاری کند. در حالی که وقتی به دست های یک مرد فکر میکنم. همچون کنده ی درخت بی حرکت و خشک به نظرم می رسند. دست های مردان فقط به درد دست دادن، کتک زدن و یا تیراندازی و چکاندن ماشه ی تفنگ و امضاء کردن میخورند. اما به دستان زنان در مقایسه با دست های مردان باید به گونه ای دیگر نگاه کرد؛ چه موقعی که کره روی نان می مالند و چه موفعی که موها را از پیشانی کنار میزنند.
– او سعی داشت بگوید، زندگی در جریان است اما من می دانستم که دیگر این زندگی نیست که در جریان است بلکه این مرگ است که ادامه دارد.
– هدف اصلی کمدی این است که در قالب وجه انتزاعی، چیزی را به مردم عرضه کند که از دل زندگی حقیقی خود آن ها آمده است.
– یک هنرمند شبیه کسی است که تنها عشق ورزیدن بلد است و این عشقش را نثار هر کس و ناکسی می کند.
– تصمیم گرفته ام دیگر با هیچ کس درباره پول و هنر صحبت نکنم. هنگامی که این دو مقوله با هم برخورد می کنند یکی از آن ها دچار مشکل می شوند. همیشه هنر آن چیزی که شایسته آن است را دریافت نمی کند. یا بیشتر از آن نصیبش می شود.
نقد و بررسیها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.